محاسبه‌گر نسبت BUN/کراتینین
ابزاری کلیدی برای تشخیص آسیب حاد کلیه
آخرین به‌روزرسانی در: July 6, 2025
محاسبه‌گر نسبت BUN/کراتینین
نسبت BUN/کراتینین چیست؟
نسبت BUN به کراتینین یک محاسبه ساده است که از دو نتیجه شایع آزمایش خون: نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین سرم استفاده می‌کند. این نسبت به متخصصان سلامت در ارزیابی عملکرد کلیه و وضعیت هیدراسیون کمک می‌کند.
این شاخص به‌ویژه در تشخیص افتراقی آسیب حاد کلیه (AKI) مفید است و به تمایز بین علل پیش‌کلیوی (قبل از کلیه)، داخل‌کلیوی (درون کلیه)، یا پس‌کلیوی (بعد از کلیه) کمک می‌کند.
چرا این نسبت اهمیت دارد؟
- افتراق آسیب حاد کلیه پیش‌کلیوی: نسبت بالا (>20) علت پیش‌کلیوی مانند کم‌آبی یا کاهش جریان خون کلیوی را مطرح می‌کند، زیرا بازجذب اوره افزایش یافته است.
- نشانگر آسیب حاد کلیه داخل‌کلیوی: نسبت پایین (<10) آسیب به خود کلیه‌ها (مثلاً نکروز حاد توبولی) را مطرح می‌کند که در آن بازجذب اوره مختل می‌شود.
- نسبت طبیعی (10-20) هم در بیماران طبیعی و هم در انسداد پس‌کلیوی دیده می‌شود.
تفسیر نتیجه (راهنمای مرجع)
نسبت < ۱۰:
حاکی از آسیب داخل‌کلیوی (AKI داخل‌کلیوی) است که در آن بازجذب اوره کاهش یافته است.
نسبت ۱۰ تا ۲۰:
این بازه طبیعی است اما در انسداد پس‌کلیوی نیز دیده می‌شود.
نسبت > ۲۰:
حاکی از علت پیش‌کلیوی مانند کم‌آبی یا کاهش خون‌رسانی کلیه است.
زمینه بالینی بسیار مهم است
- BUN بالا می‌تواند ناشی از رژیم پرپروتئین، خونریزی گوارشی یا حالات کاتابولیک باشد.
- BUN پایین در بیماری کبدی یا سوءتغذیه دیده می‌شود.
- سطح کراتینین تحت تأثیر توده عضلانی است.
- همیشه برای تشخیص دقیق با پزشک مشورت کنید.
این صفحه توسط دکتر خوله عطیه – دکترای داروسازی، متخصص ایمونولوژی بررسی پزشکی شده است.